نقشه ذهنی در سخنرانی
نقشه ذهنی در سخنرانی می‌تواند کلیت موضوع سخنرانی را به یک‌باره و در یک نگاه به ما نشان دهد.
دلیل استفاده از نقشه ذهنی در سخنرانی هم دقیقا همین است، چون اگر ما بخواهیم از متن در سخنرانی استفاده کنیم پیدا کردن متن و موضوع مورد نظر برایمان خیلی سخت خواهد بود.
چون در متن سخنرانی ما مجبور هستیم که به صورت خطی دنبال موضوع مورد نظرمان بگردیم.
اما نقشه ذهنی در سخنرانی اینگونه نیست و ما به راحتی و در یک نگاه می‌توانیم کل سخنرانی‌مان را ببینیم و درک کنیم.
من در اوایل به جای اینکه از نقشه ذهنی در سخنرانی استفاده کنم، از متن و یا برگه‌های یادداشت برای سخنرانی ام استفاده می‌کردم اما خب باید اعتراف کنم که استفاده از متن در حین سخنرانی خیلی سخت بود و اگر من احتیاج داشتم که موضوعی را پیدا کنم واقعا به دردسر می‌افتادم.
نقشه ذهنی چیست؟
نقشه ذهنی (Mind Map) بر اساس مکانیسم مغز طراحی شده و به خاطر همین درک آن برای ما بسیار ساده تر است.
نقشه ذهنی چیزی شبیه به درختچه حافظه است و به ما کمک می‌کند که بتوانیم موضوعات را دسته بندی کنیم و از موضوع کلی‌تر به موضوع جزئی‌تر برسیم.
علاوه بر این، نقشه ذهنی در خلاصه نویسی مطالب، یادداشت کردن ایده‌ها و درک بهتر آن به ما کمک می‌کند.
خصوصیات نقشه ذهنی در سخنرانی
یک نقشه ذهنی برای اینکه درک بهتر و سریع‌تری را برای ما ایجاد کند باید یکسری خصوصیات داشته باشد که آن را با هم بررسی می‌کنیم.
رنگ
استفاده از رنگ‌های مختلف برای هر شاخه اصلی به ما کمک می‌کند تا سریع‌تر موضوعات را از هم دیگر تفکیک کنیم و در یک نگاه بتوانیم به موضوع مورد نظر دسترسی داشته باشیم.
همچنین وقتی ما از رنگ‌های مختلف در نقشه ذهنی سخنرانی خودمان استفاده کنیم، درک مغز نسبت به دریافت آن اطلاعات بهتر خواهد بود.
استفاده از بُعد در نقشه ذهنی سخنرانی
در نقشه ذهنی سخنرانی ما می‌توانیم به تصاویر و یا متن‌هایی که داریم بُعد بدهیم.
بُعد هم یکی از آن مواردی است که ذهن ما می‌تواند سریع‌تر آن را درک کند و به خاطر بسپارد.
پس بنا به مکانیسم مغز، داشتن بُعد در تصاویر و یا متن‌ها می‌تواند بسیار موثر باشد.
تصویر نقشه ذهنی در سخنرانی
در یک آزمایش و تحقیقی که در یکی از دانشگاه‌های معتبر جهان انجام شده، محققان به افراد چند تصویر و متن نشان می‌دادند و بعد از مدتی از آن‌ها می‌خواستند که تصاویر و متن‌ها راه به خاطر بیاورند،
در این آزمایش افراد توانستند تعداد عکس بیشتری را نسب به متن به خاطر بیاورند، بنابراین استفاده از عکس‌ها و یا حتی نقاشی‌هایی که خودمان کشیدیم باعث میشود که ما بتوانیم موضوعی را راحت‌تر به یاد بیاوریم.
پیشنهاد دانشمندان این است که به جای استفاده از تصاویر آماده‌ای که از اینترنت دریافت می‌کنیم، از تصاویری که خودمان آن‌ها را کشیده‌ایم استفاده کنیم.
برای مثال می‌توانیم برای هر یک از موضوعات اصلی یا فرعی یک نقاشی در نظر بگیریم تا زمانی‌که به آن نگاه می‌کنیم بتوانیم در یک لحظه مواردی که مربوط به آن است را به یاد بیاوریم.
[quote] بهترین روش این است که اولین تصویری که به ذهن ما خطور کرد را بکشیم.[/quote]
اصلا هم نیاز نیست که یک نقاش حرفه باشیم، چون این نقشه ذهنی برای ماست و فقط قرار هست که ما از آن استفاده کنیم.
علاوه بر این وقتی که ما نقاشی می‌کشیم سمت راست مغز ما فعال‌تر میشود، به عبارت دیگه، خلاقیت ما بیشتر می‌شه، حافظه ما قوی‌تر می‌شه و همچنین پیوند سمت راست مغز با سمت چپ مغز ما قوی‌تر می‌شه که این موضوع خیلی در کارکردِ بهترِ مغز تأثیر داره.
پیشنهاد می‌کنم که کشیدن نقاشی برای نقشه‌های ذهنی خودتان را شروع کنید و بعد از مدتی خواهید دید که چقدر از این کار لذت می‌برید.
کلمات کلیدی
کلمات کلیدی نقشه ذهنی در سخنرانی می‌توانند همان موضوعات و زیر‌موضوعاتی باشند که می‌خواهیم ارائه دهیم.
بهتر است که از جملات در نقشه ذهنی استفاده نکنید، چون اگر از جملات استفاده کنیم این اشکالات را برای ما همراه دارد:
۱- خطی خوانی
۲- کوچک شدن اندازه نوشته
۳- گم کردن خط و جملات
چون در زمان سخنرانی، آدرنالین در بدن ما بیشتر ترشح میشود و به خاطر همین هیجان، مردمک چشم‌های ما گشاد‌تر میشود و این موضوع باعث میشود که ما نتوانیم نوشته‌های کوچیک را که به صورت جمله نوشته شده اند ببینیم.
به عبارتی در این زمان ما دور را خیلی بهتر از نزدیک می‌توانیم ببینیم.
پس استفاده از جملات به خاطر اینکه فونت آن کوچک میشود اصلا در نقشه ذهنی سخنرانی پیشنهاد نمی‌شود.
به جای نوشتن جمله بهتر است که از کلمات کلیدی استفاده کنیم. و بهتر است که این کلمات کلیدی هم دارای بٌعد باشند و یا اینکه توپور (Bold) باشند تا راحت‌تر دیده شوند.
گروه بندی (از کل به جزء)
همانطور که در ابتدا خدمتتان بیان کردم، گروه بندی مطالب و از کل به جزء رسیدن جزو یکی از اصول نقشه ذهنی در سخنرانی است.
چرا که اگر قرار باشد ما در مورد موضوعی صحبت کنیم و بعد بپریم سر موضوع دیگه و از هر دری یک سخن بگوییم اصلا قابل فهم نخواهد بود.
مکانیسم مغز ما طوری طراحی شده است که می‌تواند از کل به جزء برسد.
برای مثال اگر ما بخواهیم آدرسی را پیدا کنیم باید از کل به جزء برسیم.
مثلا: تهران – بلوار میرداماد – بعد از مسجد الغدیر – پلاک … طبقه … واحد …
پس اگر این خصوصیات را در نقشه ذهنی رعایت کنیم، می‌توانیم یک نقشه ذهنی خوب برای سخنرانی خودمان آماده کنیم تا یک صحبت یکپارچه را ارائه دهیم.
استفاده از نقشه ذهنی در سخنرانی
بعد از اینکه نقشه ذهنی در سخنرانی را آماده کردیم، استفاده آن به این صورت است که می‌توانیم آن را روی میز، تریبون و یا پایه نُت (پوپیتر) قرار دهیم تا وقتی که نیاز شد بتوانیم به راحتی به آن دسترسی داشته باشیم.
[quote]پیشنهاد می‌کنم نگاهی به این مقاله بیاندازید: چگونه متن سخنرانی را فراموش نکنیم[/quote]
به یاد داشته باشیم که در زمان سخنرانی فقط یک نگاه به موضوع‌مان می‌اندازیم و بعد شروع می‌کنیم به صحبت کردن و اگر متن سخنرانی‌مان را از قبل آماده کرده‌ایم نباید صحبت خودمان را از روی متن بخوانیم و یا اینکه نباید متن سخنرانی و جملات مهم را در نقشه ذهنی یادداشت کنیم و از رو بخوانیم.
ما می‌بایست ذهن‌مان را برای صحبت کردن تقویت و تربیت کنیم و فقط با دیدن یک موضوع شروع به صحبت کنیم.
برای این منظور به شما پیشنهاد می‌کنم تا در دوره رایگاه “چگونه فن بیان خوبی داشته باشیم” شرکت کنید
دانلود PDF مقاله “نقشه ذهنی در سخنرانی”
سلام استاد گرامی. متشکرم از مطالب خوب و مفید شما.
سلام بر شما جناب آقای مهندرس رضایی ارجمند
ممنونم از محبتتون 🙂