مهارت و نحوه سوال پرسیدن

مهارت و نحوه سوال پرسیدن می تواند یکی از عواملی باشد که باعث می شود ما بتوانیم با دیگران ارتباط بهتری برقرار کنیم و همینطور اگر بتوانیم سوالات خوبی بپرسیم، جواب های خوبی هم خواهیم گرفت.
من واقعا به این جمله اعتقاد دارم که می گه:

تا سوالی نباشد جوابی هم نیست

بنابراین اگر ما بتوانیم سوالات خوبی از دیگران و یا حتی از خودمان بپرسیم می توانیم به جواب های خوبی هم دست پیدا کنیم.

سوال پرسیدن هم مثل خیلی از کارهای دیگه یک نوع مهارت است.
مهارت سوال پرسیدن به این شکل به وجود می آید که ما باید آن را تمرین کنیم و در زندگی روزمره خودمون بگنجانیم، هر روز که بیشتر جلو می رویم می توانیم مهارت و نحوه سوال پرسیدنمان را بهبود ببخشیم.

---

انواع سوال

اگر بخواهیم سوالات را دسته بندی کنیم، می توانیم آن را به دو گروه “سوالات باز” و “سوالات بسته” تقسیم کنیم.

۱- سوال باز

سوال باز به این معنی هست که، ما اجازه می دهیم طرف مقابل در هنگام جواب دادن به صورت دلخواه به ما پاسخ دهد.
برای مثال به این سوال دقت کنید:

• دیروز استاد تو دانشگاه چی گفت؟
• چرا زود میری سر کار؟
• امروز رفتی کوه چطور بود؟

این سوالات، سوالات بازی هستند که ما از طرف مقابلمون می پرسیم تا یکسری اطلاعات از آن ها دریافت کنیم و دقیقا بر خلاف سوالات بسته هستند.
اگر کمی دقیق شویم پی می بریم در جملاتی که از یکسری کلمه های پرسشی استفاده شده، سوالات ما به صورت باز در آمده  اند.
مثلا اگر از این کلمه ها استفاده کنیم سوال ما باز خواهد شد:

• چرا…
• چگونه…
• به چه دلیل…
• چطور…
• چه (کسی، چیزی، زمانی و …)

به عبارت دیگه اگر پاسخ به سوال ما با جواب “بله” یا “خیر” نباشه سوال ما یک سوال باز است.
در خیلی از مواقع وقتی ما می خواهیم از شخصی اطلاعاتی دریافت کنیم می بایست از سوالات باز استفاده کنیم.

---

۲- سوال بسته

سوال بسته همانطور که از نامش پیداست سوالی است که محدود کننده است و معمولا پاسخ آن “بله” یا “خیر” است.
برای مثال:

• خودکار آبی داری؟
• آیا پایتخت ایران، تهران است؟
• فردا صبح زود میایی سر کار؟

همانطور که مشاهده کردید جواب این سوالات “بله” یا “خیر” است.
و معمولا هم اگر از “آیا” در ابتدای جمله استفاده کنیم، سوال ما یک سوال بسته خواهد شد.

بنابراین با توجه به نوع نیازی که برای سوال پرسیدن داریم می بایست به باز یا بسته بودن سوال خودمان دقت کنیم.

---

مزایای سوال پرسیدن

قطعا پرسیدن سوال از نپرسیدنش بسیار بهتر است و باعث می شود ما به یکسری مواردی که قبل از سوال پرسیدن دسترسی نداشتیم، دسترسی پیدا کنیم.

سوال پرسیدن خوب نیست، سوال خوب پرسیدن خوب است

ما باید سعی کنیم که سوالات خوب بپرسیم تا جواب های خوب هم دریافت کنیم.
حالا چندتا از مزایایی که پرسیدن سوال می تونه برای ما در بر داشته باشه را با هم بررسی می کنیم.

---

– برای باز کردن سر صحبت

ما در خیلی از مواقع که می خواهیم برای اولین بار با شخصی ارتباط برقرار کنیم می توانیم این کار را از طریق سوال پرسیدن انجام دهیم.
برای مثال فرض کنید در صف اتوبوس یا مترو هستیم و از شخصی خوشمان آمده و می خواهیم با این شخص سر صحبت را باز کنیم.

می توانیم این کار را به راحتی با مطرح کردن یک سوال انجام دهیم.

برای باز کردن سر صحبت بهتر است که از سوالات باز استفاده کنیم.

برای مثال، شما می دونید از ایستگاه راه آهن تا ایستگاه تجریش حدودا چندتا ایستگاه هست و چقدر طول می کشه؟

و البته این نکته رو هم باید در نظر بگیرید که برای باز کردن سر صحبت می بایست با یک لحن خوب این کار را انجام بدیم و حس خوبی به طرف مقابل مون منتقل کنیم.

پیشنهاد می کنم نگاهی به این مقاله بیاندازید: لحن صحبت کردن

وقتی اولین سوال را برای باز کردن سر صحبت پرسیدم و طرف مقال خوب پاسخ داد می توانیم یک تعریف از طرف مقابلمون انجام بدیم و مثلا بگیم:

شما چقدر اطلاعات خوبی در مورد این موضوع دارید و چقدر خوب پاسخ دادید.

راستی من اسمم امیرِ.
می تونم اسم شما رو بدونم؟
آقای/خانم واقعا از آشناییتون خوشحال شدم.

پیشنهاد می کنم نگاهی به این مقاله بیاندازید: چگونه از دیگران تعریف کنیم

---

– برای تعریف کردن از کسی

ما حتی برای تعریف کردن از کسی هم می توانیم سوال بپرسیم.

برای مثال:
محمد جان، چه کت و شلوار خوبی گرفتی، انگار این کت و شلوار رو فقط برای شما دوختن، می تونم بدونم کت و شلوارت رو از کجا گرفتی؟

و از همین طریق می تونیم حس خیلی خوبی رو در طرف مقابل مون ایجاد کنیم و از طرفی هم می تونیم یک سوال ازش بپرسیم و پاسخش را دریافت کنیم.

---

– برای اینکه بدانیم موضوعی را درست متوجه شدیم

مزیت بعدی پرسیدن سوال برای این است که ما بدانیم واقعا موضوعی را که متوجه شدیم درست است یا خیر.

برای مثال می توانیم بگوییم که،
من از این موضوع متوجه شدم که … ، آیا درسته؟

و دقیقا همان چیزی که متوجه شدیم را بگوییم و اگر اشتباه بود و یا جایی از صحبت طرف مقابل را به خوبی متوجه نشدیم، طرف مقابل آن قسمت را دوباره بازگو می کند.
و یا حتی برعکس هم صدق می کنه.
ممکن است که ما موضوعی را برای شخصی توضیح بدهیم و برای اینکه متوجه بشیم طرف مقابل صحبت های ما را کامل متوجه شده یا خیر ازش سوال می پرسیم.

در خیلی از مواقع اگر ما بخواهیم به طرف مقابلمون بگیم که:

• فهمیدی چی گفتم؟
• صحبت های من رو متوجه می شی؟

ممکنه که به طرف مقابلمون بر بخوره و این نحوه سوال پرسیدن باعث بشه که ناراحت بشه و یک نوع بی احترامی به اون شخص باشه.
در این جور مواقع ما می توانیم که از طرف مقابلمون بازخورد بگیریم.

پیشنهاد می کنم که نگاهی به این مقاله بیاندازید: چگونه از دیگران بازخورد بگیریم

به شما پیشنهاد می کنم که حتما مقاله بالا را مطالعه کنید و نحوه صحیح بازخورد گرفتن از دیگران را بدانید که چگونه می توانیم بدون اینکه به طرف مقابلمون بی احترامی کنیم ازش بپرسیم که آیا این موضوعی که بیان کردم را فهمیدی یا خیر.

---

– برای اینکه چیزی را بدانیم

مزیت بعدی سوال پرسیدن این است که چیزی را بدانیم و در مورد موضوعی آگاهی پیدا کنیم.
مثلا در کلاسی که بعنوان دانشجو در آن حضور داریم می توانیم از استاد سوال بپرسیم تا بیشتر در مورد موضوعی که نمی دانیم صحبت کند.
اگر به بچه هایی که تازه زبان باز کرده اند دقت کنیم این موضوع بسیار مشهود است و معمولا از بزرگترها می پرسند که:

• این چیه؟
• این چه جوری کار می کنه؟
• این برای چیه؟
• این به چه دردی می خوره؟

و تمام این سوالات برای این است که اطلاعات بیشتری در مورد موضوعاتی که نمی دانند هست.
از قدیم گفته اند که:

پرسیدن عیب نیست، ندانستن عیب است.

شاید اگر در کلاس نشسته باشیم و ۲۰ نفر دیگه هم مثل ما در کلاس باشند، تصور کنیم اگر از استاد سوال بپرسیم بقیه افراد بگوییند که ما چقدر خِنگ هستیم و یا خیلی موارد دیگه.
اما حتی اگر هم همچین طرز فکری در مورد سوال پرسیدنِ ما داشته باشند اصلا مهم نیست و این طرز فکر فقط برای همون لحظه و همون دقایق هست.
اما اگر ما سوالی را که ذهنمان را مشغول کرده است نپرسیم و در موردش ندانیم، ممکن است برای تمام عمرمان جواب آن موضوع را متوجه نشیم.
پس پرسیدن عیب نیست، ندانستن عیب است.

---

پرسیدن سوال از خودمان

مهارت و نحوه سوال پرسیدن از خودمان می تواند خیلی در بهبود و رشد شخصی ما موثر باشد.
شاید برایتان جالب باشد که خیلی از کسب و کارها و یا ایده هایی که به ذهن افراد آمده است با پرسیدن یک یا چندین سوال خوب از خودشان به وجود آمده است.

– پرسیدن سوال برای پیدا کردن ایده

ما اگر بتوانیم سوالات خوبی از خودمان بپرسیم ایده های خوب و زیادی می تواند به سراغ ما بیآید.
خیلی از اختراعات هم بر اساس همین اصل به وجود آمده اند و خلق شدند.
تا نیازی نباشد پاسخی هم نیست و زمانی که ما نیازی را در اطراف خودمان متوجه می شویم می توانیم سوال کنیم که چگونه می توانم کار کنم که این نیاز برطرف شود.
برای مثال تصور کنید در زمان قدیم یک نیاز احساس شده و بعد از آن یک سوال پرسیده شده و باعث شده که چرخ اختراع شود.

شاید در آن زمان از خودشان پرسیده اند که:
چطور می توانم سنگی را راحت تر از نقطه ای به نقطه دیگر ببرم.

و همین نیاز و سوال باعث شده که چرخ و ارابه اختراع شود.
بنابراین ما با پرسیدن سوالات خوب می توانیم ایده های خوبی را برای خودمان به دست بیاوریم.

 

– برای حل کردن مشکلات

اول از هر چیزی بهتر است به جای واژه مشکل بگوییم مسئله، چون مشکل چیزی است که به وجود آمده و رفع هم نخواهد شد، اما مسئله چیزی است که قابل حل هست.
حالا ما برای حل خیلی از مسائلی که در روز به آن مواجه می شویم، می توانیم از خودمان سوال بپرسیم که چگونه می توانیم فلان مسئله را حل کنم.
و بهتر است که بعد از طرح کردن همچین سوالی به راه حل های آن فکر کنیم.
در اینجا هم دقیقا همینطور است که:

اگر سوالی نباشد پاسخی هم وجود نخواهده داشت، اگر مسئله ای وجود نداشته باشد راه حلی وجود نخواهد داشت.
پس با طرح یک یا چندین سوال می توانیم مسئله خودمان را به خوبی حل کنیم.

---

واضح سوال پرسیدن

برای اینکه ما مهارت و نحوه سوال پرسیدن را به خوبی انجام دهیم می بایست سوالات واضح از خودمان و از دیگران بپرسیم.
برای مثال فرض کنید با شخصی در مورد موضوعات خاصی در حال صحبت هستیم و طرف مقابل یک سوال نصفه و نیمه می پرسه.
طرف مقابل چون فکر می کنه در مورد موضوعی که چند دقیقه پیش صحبت کردیم همه چی داغ است پس یک سوال نصفه و نیمه می پرسه و ما متوجه نمیشیم و مجبوریم ازش سوال کنیم که این سوال در مورد چی هست؟
یکی از مواردی که در نحوه سوال پرسیدن می بایست بهش دقت کنیم همین است که سوال خودمان را واضح و کامل بپرسیم تا ابهامی وجود نداشته باشد.

پیشنهاد می کنم نگاهی به این مقاله بیاندازید: چگونه خوب و واضح صحبت کنیم

---

آیا از شخص درستی، این سوال پرسیده می شود؟

و آخرین موضوعی که در مهارت و نحوه سوال پرسیدن وجود داره این هست که ما باید از افراد درست سوالات درست را بپرسیم.
شاید قصد داریم که مبلغی در جایی سرمایه گذاری کنیم و بخواهیم در موردش تحقیق کنیم.
اگر برای این موضوع از شخصی که تا به حال مبلغی را در جایی سرمایه گذاری نکرده است در موردش سوال بپرسیم، پس این شخص فرد خوبی برای مشورت گرفتن و سوال پرسیدن نیست.
یا تصور کنید از استاد شیمی بخواهیم مسائل حسابداری را بپرسیم.

بنابراین در زمان سوال پرسیدن بهتر است که شخصی درستی را برای این منظور انتخاب کنیم.

---

نکته مهم در مهارت و نحوه سوال پرسیدن

زمانی که از شخصی سوالی را می پرسید بهتر است که سرآپا گوش باشید.
خیلی از افراد هستند که وقتی از شخصی سوالی می پرسند به جای اینکه به جواب گوش دهند به سوال بعدیشون فکر می کنند.
پس هر زمان سوالی پرسیدید به خوبی به آن گوش کنید و بعد به سراغ سوال بعدی برید.

پیشنهاد می کنم نگاهی به این مقاله بیایندازید: گوش کردن فعالانه

به یاد داشته باشید که سوالات خوب، جواب های خوب هم به همراه دارد.

دانلود PDF مقاله “مهارت و نحوه سوال پرسیدن”
[member]

دانلود PDF این مقاله

[/member]